Leestijd: 5 minuten
Bouwen
Kleinschalig wonen binnen een grootschalige zorglocatie
Interview met Marco de Kievit, programmamanager vastgoed bij Topaz
editie 1
In het Churchillpark in Leiden-Zuid, tussen nieuwbouwwoningen en een groen park, realiseerde KBM Groep in minder dan een jaar tijd een vierlaags verpleeghuis, voor mensen met een somatische of psychogeriatrische zorgvraag. Van de gevels met aluminium puien en modern metselwerk tot de hedendaagse snufjes aan de binnenzijde; Topaz Lakenhof is in alle opzichten een modern verpleeghuis. Behalve dan de vintage meubels en inrichting, want het gaat er uiteindelijk om dat de 72 bewoners zich thuis voelen.
“In de ouderwetse verpleeghuizen kom je binnen bij een grote receptie”, vertelt Marco de Kievit, programmamanager vastgoed bij Topaz, in de entree van het gebouw, “maar dat is hier niet het geval.” Bezoekers betreden een open ruimte, met links enkele kamers voor het personeel, recht vooruit grote, multifunctioneel inzetbare ruimtes, en rechts de lift. De laatste is hier, en op de verdieping, goed zichtbaar dankzij de grote ramen.
“Topaz Lakenhof is de eerste locatie waar we echt gekozen hebben voor kleinschalig wonen. Er is geen algemeen restaurant en er zijn geen zalen die uitsluitend voor bijvoorbeeld fysiotherapie worden gebruikt.” In plaats daarvan is gekozen voor kleine woonlocaties binnen het grote gebouw.
Gemeenschappelijke woonkamer.
“Een woongroep bestaat uit acht studio’s en een gemeenschappelijke woonkamer.” In een van de drie woonkamers op de eerste verdieping zit een bewoonster net aan een kopje koffie, op de achtergrond klinkt het vrolijke gefluit van een klein vogeltje. “De woonkamers zijn voorzien van een keuken, waar de acht bewoners van een groep gezamenlijk kunnen eten. De drie woonkamers per verdieping zijn met elkaar geschakeld.
Dat is makkelijk voor het personeel, om assistentie te kunnen verlenen waar nodig.” De grote ramen en het balkon, dat deels overdekt is, bieden de bewoners een mooi uitzicht over het voetbalveld. Op de begane grond bevinden zich de gemeenschappelijke ruimte, de Tuinkamer, en de tuin waar de bewoners van de verschillende woongroepen elkaar kunnen ontmoeten.
Marco de Kievit
“We hebben bewust gekozen voor het creëren van zogenoemde leefcirkels. Er zijn cliënten met dementie, die voor hun eigen veiligheid niet door het hele pand heen mogen. Dankzij een slim pasjessysteem kunnen zij wel de woonkamer bereiken, maar bijvoorbeeld niet de lift.” Zachte wandkleuren geven aan op welke woongroep iemand zich bevindt. Een klein tafeltje met een grote, oude radio en oude foto’s en schilderijen aan de muur geven de gangen van het nog gloednieuwe gebouw een sfeervol en huiselijk gevoel.
De studio’s, van 25 m2, zijn elk voorzien van een hoge voordeur, die op elke gewenste stand opengezet kan worden, en een royale badkamer met een antislipvloer. “Ook zijn de kamers voorzien van slimme sensoren, die signaleren wanneer iemand uit bed valt of wanneer een bewoner onrustig is”, legt De Kievit uit terwijl hij op een klein sensortje op het plafond wijst. “Zo hoeven de verzorgenden niet meer ’s nachts standaard langs de kamers, wat mogelijk voor enige (onnodige) onrust zorgde.”
Verandering in doelgroep
De bewoners van Topaz Lakenhof hebben een dusdanige indicatie dat ze 24 uur per dag op zorg kunnen rekenen. “Onze doelgroep blijft zeker tot 2040 nog groeien. Maar als je iets neerzet voor vijftig jaar, dan is het handig om iets te maken dat voor meerdere doelgroepen aanwendbaar is.” De grotendeels lichte scheidingswanden kunnen verwijderd worden als de vraag naar tweekamerwoningen toeneemt, of wanneer de doelgroep van het gebouw verandert. Over de bouw is De Kievit zeer te spreken: “De bouw liep op schema, ondanks de strakke deadline. Het casco was snel op orde, de dakbedekking zat er snel op en de afbouw en de restpuntjes zijn goed en snel afgehandeld.”
“De samenwerking ging erg goed. Openheid en transparantie vind ik belangrijk. Je realiseert toch samen iets.” Het verpleeghuis is traditioneel aanbesteedt, dus voor KBM Groep waren er niet heel veel mogelijkheden voor eigen inbreng. Voor de komende bouwprojecten bij Topaz kunnen aannemers als bouwteam wel al op tijd aanschuiven om mee te denken. Of KBM daarvoor uitgenodigd wordt staat nog niet vast. “Maar KBM Groep heeft wel een goede referentie achtergelaten”, besluit De Kievit met een lach.
Binnen een jaar gereed voor bewoning
“Er stond een hele strakke deadline voor de bouw van Topaz Lakenhof”, vertelt Peter van Duijvenboden. De uitvoerder van KBM Groep is vanaf de start tot en met de oplevering bij de bouw van het verpleeghuis betrokken geweest. “In ons bestek hadden we een aantal werkbare dagen staan waarvan we eigenlijk direct al zeiden: ‘Dit is eigenlijk best wel krap.’ Door in goed overleg met Topaz bepaalde keuzes te maken, en door goede afstemming en medewerking van onze vaste bouwpartners, hebben we het proces toch kunnen versnellen.”
De complete bouw van het complex heeft uiteindelijk nog geen jaar geduurd. Desondanks is het KBM Groep gelukt om een heel duurzaam gebouw op te leveren met geavanceerde domotica, een inpandige garage, een eigen trafostation en meer. Van Duijvenboden: “In principe is het een vrij standaard gebouw met vrij standaard kamers. De uitdaging zat hem in de duur van het project en dat we te maken hadden met een beperkte bouwplaats in een bewoonde omgeving. Door middel van een slimme bouwplaatsinrichting en logistiek proces, tracht je zoveel als mogelijk overlast voor de omgeving te voorkomen. Dan is het leuk als je zowel van de omwonenden als van de gemeente Leiden een compliment krijgt voor de correcte communicatie en tijdige informatie naar de omgeving.”
Peter van Duijvenboden
Waar KBM als hoofdaannemer wel de coördinatie met alle partijen en de onderlinge communicatie regelde, stonden de installateurs in dit geval onder contract van Topaz. “De overige partijen zijn bedrijven waar we al vaker mee hebben samengewerkt. We hebben wat dat aangaat eigenlijk een heel koppel om ons heen waarmee we al jaren werken.
En dat is ook onze kracht: we kunnen er echt flink aan spijkeren om strakke planningen te halen.” Ook de goede samenwerking met Topaz heeft bijgedragen aan deze zeer korte bouwperiode. “Korte lijnen, duidelijke afspraken, open communicatie”, somt van Duijvenboden op. “We hebben in het verleden al projecten met Topaz samen gedaan en we hopen er nog veel meer mee te maken.”