In de Haarlemse wijk Parkwijk gaat KBM Groep in opdracht van Pré Wonen aan de slag. Na de sloop van de eerste portiekwoningen aan de Staalstraat en De Bazellaan zal een begin worden gemaakt met de nieuwbouw van in totaal 136 sociale huurwoningen. KBM Groep werd uit meerdere partijen geselecteerd door haar ervaring op het gebied van Design en Build. Het ontwerp is afkomstig van Hoogeveen architecten uit Amstelveen.

Architect Arjen Hoogeveen van Hoogeveen Architecten is enthousiast over de samenwerking. “Dankzij Design en Build kun je met elkaar een concreet plan aanbieden wat ook daadwerkelijk hout snijdt. Door te sparren met je partners weet je al snel wat iedereen wil. Ideeën en concept-ideeën kun je direct aan elkaar kwijt. Zo worden de dingen die je als architect bedenkt, direct door de ontwikkelend aannemer gecontroleerd en qua kosten vastgezet.”

Je moet met elkaar zien te scoren. Dat is het leuke aan zo’n proces.

Hoogeveen en KBM Groep werken overigens niet voor de eerste keer met elkaar. “Je komt elkaar steeds weer tegen. Omdat iedereen veel expertise in huis heeft kun je met elkaar optrekken en krijg je de kans om samen iets nieuws op te bouwen terwijl je de risico’s deelt. Je moet met elkaar zien te scoren. Dat is het leuke aan zo’n proces. Met elkaar gaan we de uitdaging aan.”

Paraplu

De samenwerking tussen Hoogeveen Architecten, Pré Wonen en KBM Groep ziet hij als een drie-eenheid. Er heerst een goede en positieve sfeer waarin iedereen aanspreekbaar is. Een goede uitgangspositie om samen op te trekken. “Om het project binnen te halen hebben we een soort paraplu bedacht waardoor we de opdracht konden veranderen en er mogelijkheden ontstonden om nieuwe dingen toe te voegen. Of dat uiteindelijk allemaal gaat lukken is natuurlijk maar de vraag. De ideeën die wij hadden gingen buiten de kaders van de vraag. Daar zijn we uiteindelijk juist op geselecteerd.

Het is bijna een chirurgische analyse, maar die moet je dan wel goed uitvoeren.

De essentie is dat je oude gebouwen hebt binnen een oud bestemmingsplan. Versleten gebouwen waarvoor geen tijd meer is om dat allemaal te veranderen. Wij moesten binnen de bestaande envelop, zeg maar de contouren van de gebouwen die er staan, een nieuw gebouw ontwerpen met meer en betere woningen maar wel met een andere typologie. Dat is een uitdaging, vooral omdat de maatvoering, minder diep en minder hoog, tegenwoordig incourant is. Toch levert dat uiteindelijk een woning op die interessanter is.

Incourant wil niet altijd per definitie zeggen; dat is slecht.” In het huidige bestemmingsplan zat enige rek. “Door de rek in bouwhoogte en diepte op te zoeken en te benutten konden we in de extra laag die ontstaat meer woningen realiseren die niet alleen veel lichter waren, maar ook beter van kwaliteit. Het is bijna een chirurgische analyse, maar die moet je dan wel goed uitvoeren. Dat is soms best lastig.”

Bumpy road

Een van de uitdagingen was dan ook het overtuigen van de mensen van Stedenbouw en de Welstandscommissie. “Het programma wat Pré Wonen, de werkelijke opdrachtgever, voor haar woningen voor ogen had, druiste in tegen de wensen van Stedenbouw en Welstand. Die problematiek kwamen we later pas tegen. De bestaande woningen zijn zogenaamde portiek-etagewoningen met een intrinsieke hoge kwaliteit. Pré Wonen wilde liever een galerij ontsluiting.

Het hele traject is best een ‘bumpy-road’

Wij hebben dat programma en wensen qua onderhoud, zonder verder overleg met andere instanties, gewoon waargemaakt. Dat is ook de reden dat we zijn gekozen. Op de manier waarop we het project nu uitgewerkt hebben is het haalbaar. Later stelde de gemeente vragen over de veranderingen in de typologie, maar die discussie kun je helemaal niet voeren. Als je bijvoorbeeld meerdere liftschachten moet gaan plaatsen wordt het een heel ander plaatje, ook qua onderhoud. Je kunt de dingen niet met elkaar vergelijken, dat maakt het soms lastig.”

Door het plan te splitsen en verder uit te engineeren kwam Hoogeveen tot een versie die qua beeld en kwaliteit wel aan de eisen voldoet zodat men door kan gaan met het eerste gebouw. Hoogeveen geeft lachend toe; “Het hele traject is best een ‘bumpy-road.”

Design & Build

Voor Arjen Hoogeveen kleven er geen nadelen aan Design & Build, al vraagt hij zich wel af of dit specifieke project wel een Design & Build project is omdat de werkelijke afkadering in dit project ontbreekt. “Je wordt aan een Design & Build gehouden waar ondertussen iedereen aan zaagt. Het ‘tricky’ daarvan is dat als je de opdracht binnengesleept hebt, de randvoorwaarden inmiddels veranderd zijn. En als je daar niet aan voldoet loop je het risico dat men naar een ander gaat. Nu hebben we gewonnen en veranderen er steeds dingen die we op moeten lossen, dat is op zich best gek.” Toch kan een beperking juist ook een voordeel zijn. “Het daagt je uit qua creativiteit, en dat is altijd goed” aldus Hoogeveen.